(ĐTCK) Mike Guillaume là người đồng sáng lập cũng như giám khảo của cuộc bình chọn BCTN nổi tiếng “Annual Report on Annual Report”. Trong quá trình làm việc của mình, Mike đã tổng hợp và rút ra một số xu hướng hiện tại của BCTN trên thế giới.
Không ngừng mở rộng phạm vi
Song song với xu hướng đồng nhất, trong những năm gần đây, các BCTN tiếp tục có sự mở rộng trên khắp thế giới và trong tất cả các lĩnh vực. Khi giải thưởng Annual Report on Annual Report mới ra mắt, các báo cáo tốt thường tập trung ở những nước phương Tây mà chủ yếu là ở Mỹ. Trong vài năm qua, các BCTN có chất lượng cao nhất vẫn tập trung ở các nước châu Âu, với hơn 40% các BCTN trong Top 50 thuộc về các nước khu vực Scandinavia.
10 năm trước đây, chỉ có vài quốc gia châu Á, chủ yếu là từ Nhật Bản lọt vào Top 200. Năm 2014, 21% trong Top 400 thuộc về các công ty châu Á. Các công ty lớn của Ấn Độ và Trung Quốc tuy vẫn còn chậm và chưa đáp ứng được kỳ vọng so với các công ty Nhật Bản nhưng đã có những bước tiến mới. Điểm nhấn có thể đến từ các BCTN đến từ Malaysia và Italian, khi có nhiều công ty lọt vào Top 400.
Mặt khác, các công ty tiên phong có chất lượng BCTN tốt trước đây, chủ yếu tại Mỹ, lại đang đi xuống. 10 năm trước, hơn 20% của Top 100 thuộc về các công ty Mỹ, nhưng năm 2014, các công ty này chỉ còn nằm trong vào Top 400. Trong khi người hàng xóm Canada thì vẫn duy trì được phong độ và thứ tự xếp hạng.
Nhiều công ty đã bắt đầu có sự đầu tư hơn vào việc làm tốt BCTN, tuy nhiên khoảng trống giữa những BCTN kém nhất và tốp đầu vẫn còn khá xa.
để mỗi từ ngữ trong BCTN đều đáng giá
So với những năm trước, cấu trúc và các yêu cầu thông tin đối với BCTN đã trở nên đồng nhất hơn, bất kể là công ty thuộc lĩnh vực hay ở khu vực nào. Điều này dẫn đến những tiêu chuẩn báo cáo cao hơn và chất lượng thông tin cũng tốt hơn. Việc chấm điểm và xếp hạng của ReportWatch vì vậy cũng trở nên khó khăn hơn. Năm 2014, 2/3 của Top 300 báo cáo được xếp hạng B+ hoặc cao hơn so với chỉ 1/3 của các năm trước.
Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến việc sản xuất hàng loạt, trùng lặp và không có gì khác biệt. Tiêu chuẩn hóa là nguyên nhân và cũng là hệ quả của việc đồng nhất. Việc tiêu chuẩn hóa các thông tin và cấu trúc khiến các BCTN trở nên dễ đoán hơn và triệt tiêu sự đa dạng.
Đồng nhất đã dẫn tới sự trùng lặp. Hàng ngàn công ty chỉ cần gắn liền với một bộ khung nhất định và lặp lại các thông tin nhàm chán năm này qua năm khác. Một số công ty thậm chí chỉ thay đổi số liệu và sản xuất ra các BCTN giống hệt nhau ở tất cả các năm. Bên cạnh đó, nhiều công ty còn sử dụng chung một kiểu mẫu mà không bỏ ra bất kỳ nỗ lực nào.
Công bằng mà nói thì việc lặp lại cũng có lý do của nó, người ta vẫn nói rằng không bao giờ nên thay đổi một công thức nấu ăn ngon. Đúng, tuy nhiên, công thức này vẫn cần những nguyên liệu tốt và phải đảm bảo được mùi vị. Hơn 50% số công ty trong Top 20 của 3 năm trước vẫn tiếp tục sử dụng cùng một kiểu mẫu cho tới nay. Họ nghĩ rằng họ đã làm tốt rồi, các cổ đông và nhà đầu tư thích kiểu này nên không cần thiết phải thay đổi.
BCTN không chỉ là một tài liệu tài chính, nó còn là một công cụ marketing. Bởi vậy, nếu không tạo được cá tính và không có gì khác biệt thì công ty đó đã thất bại trong việc nhận diện thương hiệu.
Hiện nay, BCTN bị tác động bởi các yếu tố toàn cầu hóa, các nhà đầu tư từ nước ngoài, vai trò của các quỹ đầu tư quốc tế cũng như các tiêu chuẩn kế toán quốc tế…
Thách thức ở đây là, cùng một bản báo cáo, cho dù công ty thuộc lĩnh vực hoặc đất nước nào, phải đáp ứng được các yêu cầu về thông tin, sự phù hợp, dễ tiếp cận, dễ hiểu và hấp dẫn tới những đối tượng người đọc rộng lớn và có nhiều khác biệt về thời gian, văn hóa.
Nội dung, cấu trúc và thiết kế của BCTN, cho dù là bản in hay online ngày càng phải được cải tiến, nâng cao và đáp ứng các yêu cầu khắt khe hơn. Cũng giống như các sản phẩm và dịch vụ, BCTN sẽ phải đi tới khắp mọi nơi, tới các cổ đông nước ngoài cũng như những nhà phân tích, nhà đầu tư quốc tế.
Dù vậy, BCTN của một công ty cần giữ vững bản sắc địa phương bởi hoạt động của công ty đó phải gắn liền với một khu vực cụ thể. Tính chất riêng biệt của một quốc gia vẫn phải được duy trì. Việc giữ được sự thu hút đối với các cổ đông và hội đồng công ty truyền thống đóng vai trò quan trọng, bởi toàn cầu hóa không đồng nghĩa với không có gì khác biệt.
BCTN online
Chỉ trong vài năm qua, lượng BCTN online đã tăng rất mạnh. Hiện nay, bạn không chỉ có thể đọc BCTN qua hòm thư điện tử, trên website công ty mà còn có thể đọc trên thiết bị di động của mình. Có thể nói, chúng ta đã qua giai đoạn thử nghiệm đối với phiên bản điện tử của một BCTN và ngày càng có nhiều công ty gia nhập vào xu hướng này.
Các tiện ích cũng như những tính năng tuyệt vời của BCTN online là không thể phủ nhận, tuy nhiên, xu hướng mới này đang khiến nhiều người đặt ra câu hỏi liệu có thực sự cần BCTN bản in thông thường nữa hay không?
Không dễ để trả lời cho câu hỏi này. Đâu là một kênh phân phối phù hợp, kiểu mẫu như thế nào để đáp ứng được yêu cầu của người đọc phụ thuộc rất nhiều vào tiêu chí cũng như đối tượng mục tiêu của từng công ty. Chỉ có một điều chắc chắn rằng, BCTN ngày nay đang có một con đường rộng mở để đến được với nhiều người hơn nữa.
Ngắn gọn hơn
“BCTN không cần thiết phải quá dài. Các số liệu phức tạp không thể là lý do giải thích cho sự dài dòng, dễ gây mỏi mệt của báo cáo. Các giám đốc tài chính cần phải biết cách để mỗi từ ngữ trong BCTN đều đáng giá”, Robert Bruce tại Financialdirector.co.uk cho biết. Thực tế, phần lớn các công ty không để ý đến vấn đề này và duy trì việc tạo nên các BCTN dài và nặng nề.
Tuy nhiên, cần nhớ rằng, BCTN online không phải là cách để cắt bớt khối lượng của bản in và không bao giờ là như vậy. Một phiên bản in thường có độ dài trung bình từ 100 – 200 trang. Khi sản xuất phiên bản online, công ty có thể cắt bớt câu chữ và thay thế bằng hình ảnh, liên kết, video nhưng vẫn phải đảm bảo dung lượng nội dung của báo cáo.
